Proszę o odpowiedź na pytanie: w ramach znajomości kolega otrzymał ode mnie logo ze swoim wizerunkiem do wykorzystywania nie w celach komercyjnych. Znajomość nie przetrwała niestety próby czasu. Mimo mojego sprzeciwu logo jest wykorzystywane na portalach społecznościowych i do przygotowywania materiałów graficznych np. okładki do kalendarza. Czy mogę domagać się od znajomego zaprzestania powyższych działań.

Twórca zachowuje monopol w zakresie decydowania o tym, czy i w jaki sposób udostępni swoje dzieło oraz na jakich warunkach zezwoli innym na korzystanie z utworu. Osoba, która bez zgody autora korzysta i rozpowszechnia utwór narusza prawa twórcy. Autorowi wówczas przysługuje szereg roszczeń cywilnoprawnych. W razie naruszenia praw majątkowych (prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim i pobierania wynagrodzenia za korzystanie z niego) twórca może żądać zaniechania takiego naruszenia, usunięcia jego skutków (np. usunięcie logo ze strony internetowej i mediów społecznościowych), naprawienia wyrządzonej szkody, wydania uzyskanych korzyści (dochodów osiągniętych z tytułu korzystania z utworu). Dodatkowo, pokrzywdzony może domagać się zamieszczenia przez podmiot naruszający odpowiedniego oświadczenia w prasie.
Ochronie podlegają również prawa osobiste twórcy takie jak: prawo do integralności utworu, prawo do oznaczenia autorstwa, prawo do rzetelnego wykorzystania dzieła, nadzoru nad sposobem korzystania z niego. W takim przypadku dodatkowo, jeśli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać autorowi odpowiednią sumę zadośćuczynienia za doznaną krzywdę lub zobowiązań naruszającego do zapłaty sumy na wskazany przez twórcę cel społeczny.

Agata Duniak - Majcher, aplikant radcowski