Czy fotograf może odstąpić utwór na mocy licencji niewyłącznej osobie trzeciej i czy ta osoba może w dalszej kolejności na mocy kolejnej licencji odsprzedać ten utwór do np. gazety ogólnopolskiej?

Przykład: jako fotograf wykonałam kilka zdjęć dziecka znajomych, za zdjęcia te nie chcę pobierać z przyczyn osobistych żadnego wynagrodzenia - udzieliłam znajomym licencji niewyłącznej na korzystanie z tego zbioru zdjęć. Matka dziecka chce sprzedać jedno ze zdjęć do gazety ogólnopolskiej. Gazeta chce podania autora tego zdjęcia i udzielenia gazecie licencji niewyłącznej za stosowne honorarium. Kto powinien udzielić licencji gazecie - czy jest możliwość żeby ta sprawa została pomiędzy osobą posiadającą licencję ode mnie i gazetą, czy jako twórca muszę w niej uczestniczyć?


Fotograf może oczywiście udzielić osobie trzeciej licencji na korzystanie z utworu (zdjęcia) będącego jego autorstwa; jest to odzwierciedleniem zasady przenoszalności autorskich praw majątkowych. Z tym, że w tym kontekście nie można mówić o „odstąpieniu utworu”, tylko o przeniesieniu uprawnień do korzystania z niego. Prawa przechodzą na nabywcę w takim zakresie, w jakim przewiduje to umowa. Jeżeli mamy do czynienia z licencją niewyłączną oznacza to, że kilka podmiotów może być jednocześnie uprawnionych do korzystania z utworu. Jeżeli umowa się temu nie sprzeciwiała, możliwe jest również dalsze, nawet wielokrotne, przenoszenie autorskich praw majątkowych przez nabywcę. Zatem licencjobiorczyni, może, jeżeli tylko zapis umowy się temu nie sprzeciwiał, udzielić gazecie licencji na opublikowanie zdjęcia Pani autorstwa.

Trzeba jednak wskazać, autorskie prawa osobiste nie są przenoszalne. Oznacza to, że prawa autorskie pewnej kategorii (konkretnie te, które mają na celu ochronę więzi łączącej autora z jego dziełem) może wykonywać jedynie Pani. Chodzi tutaj m.in. o uprawnienie autora do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem albo do udostępnienia go anonimowo. Zapewne właśnie w związku z tym, gazeta żąda informacji o autorze zdjęcia. W tym wypadku wystarczy jednak stosowne oświadczenie z Pani strony, czyli nie musi Pani być bezpośrednio stroną umowy licencyjnej.

Magdalena Krawczyk
Prawnik
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.

fot. sxc.hu/ ugaldew