W prezentacji multimedialnej o galaktykach chciałbym skorzystać z profesjonalnych zdjęć np. z NASA albo ESA. Jeśli wybrałem określone zdjęcia i chcę je wykorzystać w prezentacji na lekcję to w jaki sposób powinienem je oznaczyć? Czy oznaczenie zdjęcia zgodnie z podpisem pod tym zdjęciem np. https://www.nasa.gov/multimedia/imagegallery/image_feature_1604.html jest wystarczające? Czy potrzeba zgody autora na wykorzystanie wybranego zdjęcie w prezentacji?

Wykorzystanie zdjęć do ilustracji zagadnienia przedstawionego w opracowanym przez Pana temacie w efekcie przyspieszy przyswojenie przekazywanej wiedzy przez określonego słuchacza. Nauczanie, ze względu na uzasadniony interes publiczny, stwarza możliwości użytku dozwolonego, który realizuje się poprzez wykorzystanie dostępnych tj. publikowanych i rozpowszechnionych już utworów (np. zdjęcia NASA/ESA). Korzystanie ze zdjęcia, w ramach „prawa cytatu”, zwalnia korzystającego z obowiązku uzyskania zezwolenia od autora oraz wynagrodzenia autora z tego tytułu.
Zgodnie z przepisem art. 29 ust.1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych warunki licencji ustawowej, zawarte w tym przepisie, po spełnieniu przesłanek do korzystania z prawa cytatu, pozwalają na wykorzystanie zdjęć w celu zilustrowania zagadnienia przedstawionego w prezentacji. Główną zasadą, która pozwala z tego prawa korzystać jest wcześniejsza publikacja dzieła wraz z jego legalnym rozpowszechnieniem (np. publikacja zdjęć z podaniem źródła i autora). Zdjęcia mają służyć wyłącznie celom wyjaśnienia szerszego zagadnienia oraz nauczania docelowej grupy. Użycie profesjonalnych zdjęć wiąże się z niekomercyjnym wykorzystaniem prezentacji tj. musi być skierowane do konkretnej, zainteresowanej danym tematem, grupy szkolnej. Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, w oparciu o art.34, wymaga od każdego korzystającego z cudzej twórczości w ramach prawa cytatu do podania imienia i nazwiska autora przytaczanego dzieła oraz źródła cytatu. Źródło cytatu, to przede wszystkim określony utwór, o własnym tytule.
W podanych przykładach stron warto zwrócić uwagę na ich regulaminy. Strona NASA udostępnia swoje zdjęcia, pod warunkiem użycia niekomercyjnego i edukacyjnego - wystarczy podać źródło pochodzenia grafiki (za:https://www.nasa.gov/multimedia/guidelines/index.html). Natomiast ESA zastrzega "Users may not modify, publish, transmit, participate in the transfer or sale of, reproduce, create derivative works from, distribute, perform, display or in any way exploit any of the content, software, material or services, in whole or in part, without obtaining prior written authorisation.", co oznacza że każdorazowe użycie materiałów ESA wymaga pisemnej zgody administratora (za:http://www.esa.int/Services/Terms_and_conditions). O taką zgodę można ubiegać się drogą mailową.

Monika Łazowska

Kancelaria Adwokacka Adwokat Monika Łazowska