Chciałabym napisać scenariusz dotyczący życia pisarza Jerzego Kosińskiego i wykorzystać w tym scenariuszu jedną, tytułową scenę z jego powieści "Malowany ptak", czyli pokazanie pomalowania ptaka i jego śmierci. Jest to jednak tylko cytat wizualny, nie ma tam słów, dialogów. Czy obowiązuje w tym przypadku prawo cytatu? Scena jest na tyle charakterystyczna, że łatwo byłoby ją odczytać, jest ona tylko niewielkim fragmentem całej powieści.

Zgodnie z prawem cytatu wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną całość urywki rozpowszechnionych utworów lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem lub prawami gatunku twórczości.
W niniejszej sprawie wydaje się, że dopuszczalnym jest zastosowanie cytatu w oparciu o prawa gatunku twórczości. Czyli dochodzi do takiej sytuacji w której korzystamy z cytatu w celu stworzenia większego utworu obejmującego pewną całość. Ponadto cytat, nie może zaburzać odbioru dotyczącego tego, co jest cytatem, a co utworem głównym. Jednocześnie podkreślić trzeba, że cytat prawidłowo zastosowany wymaga wskazania imienia i nazwiska twórcy oraz źródła utworu.

Jarosław Jastrzębski
Radca prawny