Chciałam zapytać gdzie można dostać licencję na wykorzystywanie wizerunku postaci z bajki (konkretnie Krecika) i czy wiadoma jest przybliżona cena nabycia takiej licencji?

Kreskówki są specyficznymi rodzajami utworów, ponieważ kreskówka jako film animowany jest utworem audiowizualnym, a jednocześnie tradycyjne kreskówki są złożone z tysięcy utworów plastycznych (rysunków). O ile zatem w przypadku postaci z filmu fabularnego, kwestia wykorzystania postaci należy do problematyki prawa do wizerunku, to w przypadku postaci z kreskówki należy ten problem rozpatrywać z punktu widzenia prawa autorskiego do konkretnego utworu plastycznego który przedstawia wizerunek tej postaci z bajki (lub wielu takich utworów przedstawiających postać w różnych sytuacjach, pozycjach itp).

Licencji na wykorzystanie takiego wizerunku powinien udzielić podmiot uprawniony – najprawdopodobniej będzie to producent filmu anonimowego, ponieważ można domniemywać, że prawa autorskie do utworów plastycznych twórcy (rysownika) przeszły na producenta. Jest to jednak domniemanie wzruszalne – w praktyce może się okazać, że sam twórca nadal posiada prawa do rysunków, choć w mojej ocenie jest to mało prawdopodobne. Ponadto sam producent będzie także podmiotem uprawnionym do filmu anonimowanego.

Wątpliwa jest kwestia możliwości udzielenia licencji na wykorzystanie postaci przez organizację zbiorowego zarządzania prawami autorskimi ze względu na specyfikę przedmiotu ewentualnej licencji – z jednej strony jest to bowiem utwór plastyczny, z drugiej – element utworu audiowizualnego i w stosunku do tego drugiego, chodziłoby o użycie wyalienowanego elementu tego utworu. Można jednak zwrócić się z pytaniem o taką możliwość do Związku Polskich Artystów Plastyków oraz Stowarzyszenia Filmowców Polskich.

Ponadto, jednocześnie może się zdarzyć, że postać z bajki jest zarejestrowana w Urzędzie Patentowym jako znak towarowy lub wzór przemysłowy – wówczas dodatkowo trzeba będzie uzyskać licencję na korzystanie z odpowiedniego prawa własności przemysłowej.

Emilia Chmielewska
Prawnik
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.

fot. Cieleke /sxc.hu