Jestem nauczycielem i chciałabym zorganizować w mojej szkole noc filmową. W wydarzeniu wezmą udział tylko uczniowie szkoły i nauczyciele. Wszystko odbyłoby się bezpłatnie, w celach dydaktycznych. Czy mogę zorganizować taką noc bez łamania praw autorskich? Co powinnam zrobić, aby wszystko odbyło się zgodnie z prawem?


Podobne zagadnienie było poruszane na portalu (legalne wyświetlanie filmów w szkole).

W uzupełnieniu tej odpowiedzi, należy jednak rozwinąć tutaj wątek wyświetlania filmów w celach dydaktycznych bądź prowadzenia własnych badań. Istnieje możliwość bezpłatnego dokonywania takich działań (i bez uzyskiwania odrębnej zgody twórcy) przez szkołę, na podstawie tzw. licencji ustawowej przewidzianej w art. 27 ustawy o prawie autorskim. Konieczne jest jednak ścisłe przestrzeganie przesłanek tego przepisu. Jeżeli chodzi o szkoły będące placówkami oświatowymi, to w grę wchodzi raczej tylko cel dydaktyczny (bowiem większość szkół nie prowadzi działalności naukowej ani tym bardziej badawczej). Cele prowadzenia własnych badań dotyczą natomiast placówek naukowo – badawczych, tj. uniwersytety, akademie czy też laboratoria naukowe i inne podobne jednostki.

Cel dydaktyczny, który uzasadnia wyświetlenie filmu musi przewodzić temu przedsięwzięciu, a nie tylko być pozornym usprawiedliwieniem dla zorganizowania imprezy z istoty rozrywkowej. Obejrzenie filmu nie może być zatem celem samym w sobie, ale powinno być wplecione w organizację zajęć. Pokazowi filmu powinno zatem towarzyszyć jego omówienie, konfrontacja fabuły z treścią utworu literackiego będącego podstawą jego adaptacji czy też (gdy chodzi o zajęcia ze sztuki a nie z języka polskiego) – omówienie artystycznych środków wyrazu zastosowanych w filmie, techniki jego stworzenia itp. Nie można wyczerpująco opisać jakie zabiegi edukacyjne powinny towarzyszyć pokazowi filmowemu, ale na pewno cele te nie uzasadniają zorganizowania pokazu samego w sobie. Z tych względów, sceptycznie zapatrywałabym się jednak na zorganizowanie „nocy filmowej”, ponieważ istota takiego przedsięwzięcia może sprawiać, że cele dydaktyczne będą marginalizowane lub nawet zignorowane. Nie można jednak wykluczyć, że wydarzenie będzie tak zaplanowane, że cel dydaktyczny będzie na pierwszym planie i wtedy możliwe będzie powołanie się na licencję ustawową.

Emilia Chmielewska
Prawnik
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.

fot. sxc.hu/ hamid24