Nagrałem film na imprezie - piknik w parku. W czasie imprezy grała muzyka ze sprzętu grającego, która oczywiście została nagrana razem z rozmowami i innymi odgłosami w tle. Czy zamieszczając film np. na YouTube, naruszam prawa autorskie do fragmentu utworu muzycznego granego w tle?

Problematyka nagrywania amatorskich filmów, w których w sposób niezamierzony i zasadniczo niezależny od woli autora, utrwalona zostanie również muzyka chroniona prawem autorskim, a następnie ich rozpowszechnianie, jest zagadnieniem złożonym. Szczegółowa odpowiedź na pytanie – czy nagranie takiego filmu, z utworem muzycznym w tle, jest dopuszczalne z punktu widzenia regulacji prawa autorskiego, będzie uzależniona od konkretnego stanu faktycznego, dlatego odpowiedz zostanie ograniczona do uwag o charakterze ogólnym.  

Na wstępie należy ustalić, czy dany film jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego – tj. czy cechuje się twórczym i indywidualnym charakterem (więcej na temat cech jakie musi spełniać wytwór działalności człowieka, by był chroniony przez prawo autorskie można dowiedzieć się tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/prawo-w-praktyce/news/41,utwor-w-prawie-autorskim-i-prawach-pokrewnych). Jeżeli tak, to włączenie cudzego utworu w sposób niezamierzony do własnego dzieła, można zakwalifikować jako jedną z form dozwolonego użytku, przewidzianą przez przepis art. 29² Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zgodnie z którym, wolno w sposób niezamierzony włączyć utwór do innego utworu, o ile włączony utwór nie ma znaczenia dla utworu, do którego został włączony. W takim przypadku, udostępnienie filmu z muzyką w tle, która nie została celowo w nim umieszczona i nie ma znaczenia dla treści filmu, nie będzie stanowiło naruszenia praw autorskich.

Jeżeli jednak video nie będzie spełniało przesłanek uznania go za utwór, powołanie się na ww. rodzaj dozwolonego użytku będzie nieskuteczne, a dla zgodnego z prawem rozpowszechniania takiego dzieła konieczne może okazać się uzyskanie wymaganych przez prawo autorskie licencji.

W kontekście nagrywania filmu, w którym utrwalany jest wizerunek osób trzecich, warto również pamiętać, że rozpowszechnienie czyjegoś wizerunku wymaga uzyskania zezwolenia tej osoby. Dlatego też publikacja materiału zawierającego wizerunek osoby bez zezwolenia, stanowi nie tylko naruszenie prawa autorskiego (ochronę wizerunku przewiduje przepis art. 81 prawa autorskiego) ale również ingerencję w dobra osobiste jednostki, chronione przez Kodeks cywilny. 

Sara Dobrzańska