Wspólnie z Parlamentem Studentów Politechniki Koszalińskiej planujemy zorganizować Maraton Filmowy na Juwenalia 2014 w Koszalinie. Kolega, który organizował pokazy przysłał mi taką notkę: „Opłacaliśmy jedynie Zaiks, co w świetle polskiego prawa, jak poinformował nas znajomy prawnik, w zupełności wystarcza, gdy mowa o zapomnianych, ciężko dostępnych filmach, które nigdy nie ukazały się w dystrybucji na terenie naszego kraju. Opłacanie praw do filmów to koszt od tysiąca złotych”. Czy tak może być? Czy jest różnica, kiedy na Maraton składają się tylko filmy dystrybuowane w Polsce lub te, które nigdy nie były dostępne na nośniach VHS/DVD w Polsce?

Obszerne wyjaśnienie dotyczące wyświetlania filmów na różnego rodzaju pokazach zamieściliśmy w odpowiedzi na podobne pytanie:

http://legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/zapytaj-prawnika/blog/387,pokazy-filmowe-z-zakresu-domeny-publicznej-a-prawo-miedzynarodowe

Dodatkowo, należy wyjaśnić, iż ochroną polskiego prawa autorskiego objęte są również utwory stworzone na terytorium innych państw, nawet jeżeli nigdy nie zostały wydane w Polsce.

Ochrona taka wynika z konwencji międzynarodowych wiążących Polskę lub z umów dwustronnych z innymi państwami. W związku z tym fakt, iż dany film nie został nigdy wydany na płycie ani kasecie w Polsce nie oznacza, iż nie trzeba uzyskiwać licencji na jego eksploatację.

Jeżeli utwór nie należy do domeny publicznej (kwestia ta została wyjaśniona w przywołanej wyżej odpowiedzi), to dla jego legalnego wyświetlenia należy uzyskać stosowną zgodę podmiotu uprawnionego. Nie jest zatem wystarczające uiszczenie opłat na rzecz Stowarzyszenia Autorów ZAiKS (z resztą w wielu przypadkach w ogóle płacenie opłat na rzecz tej organizacji zbiorowego zarządzania nie będzie konieczne – jeżeli w danym filmie nie została wykorzystana wcześniej istniejąca muzyka, lecz wyłącznie ścieżka dźwiękowa skomponowana specjalnie do danego filmu).

Wskazówki praktyczne: Stosowną licencję dotyczącą utworów filmowych najczęściej można uzyskać za pośrednictwem Stowarzyszenia Filmowców Polskich bądź od producenta albo dystrybutora filmowego (dystrybutor udziela jednakże licencji wyłącznie w takim zakresie, w jakim uzyskał do tego uprawnienie od producenta).

Bez konieczności uzyskania licencji można wyświetlać filmy, do których prawa autorskie wygasły lub z innych powodów należą do domeny publicznej

Należy dodać, iż Juwenalia to impreza rozrywkowa, zatem fakt, iż pokaz będzie organizowany przez Uniwersytet bądź organizację studencką działającą w ramach uczelni nie powoduje zwolnienia z konieczności pozyskania licencji bądź uiszczenia opłat licencyjnych (chyba, że sam licencjodawca wyraźnie zwolni od ponoszenia opłat).

Emilia Chmielewska

Prawnik

Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.

fot. materiały Legalnej Kultury, fot. Michalina Kowalska