W ramach uczelnianej konferencji naukowej chcielibyśmy zorganizować dla uczestników pokaz filmowy, korzystając z filmów "Filmoteki Szkolnej", które otrzymała Uczelnia. Oczywiście, byłby to pokaz nieodpłatny. Czy z prawnego punktu widzenia jest to legalne?

W oparciu o opisany stan faktyczny nie można jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie czy taki pokaz filmowy będzie legalny. Legalność korzystania z utworów bez uprzedniego uzyskania zgody podmiotu uprawnionego zawsze jest uzależniona od tego, czy ze względu na okoliczności takiego korzystania, będzie się ono mieściło w ramach któregoś z praw dozwolonego użytku (prywatnego bądź publicznego). Jako że wstęp na konferencję organizowaną na uczelni jest zasadniczo wolny, a jej uczestnicy mogą się nie znać uprzednio, to dozwolony użytek prywatny nie będzie wchodził w grę. Można rozważać natomiast działanie w ramach dozwolonego użytku publicznego.

Ze względu na to, że korzystanie ma nastąpić w obrębie uczelni, potencjalnie można skorzystać z art. 27 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeżeli zostaną spełnione pozostałe przesłanki wymagane przez ten przepis dla korzystania z praw autorskich bez zgody uprawnionego. Przepis ten stanowi, że instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu.

Podstawową okolicznością, umożliwiającą instytucji naukowej bądź oświatowej na skorzystania z tegoż wyjątku od ochrony, jest działanie w celach dydaktycznych bądź prowadzenia własnych badań. W związku z tym, jeżeli wyświetlenie filmu będzie miało ścisły związek z celami dydaktycznymi bądź naukowymi, to dozwolone będzie jego zorganizowanie bez wcześniejszego uzyskania zgody. Będzie tak przykładowo, gdy sam film ma charakter edukacyjny i wiąże się z tematyką organizowanej konferencji bądź gdy film sam w sobie nieedukacyjny będzie przedmiotem szerokiej naukowej analizy spełniającej cechy omówienia wyników własnych badań nad tym konkretnym filmem.

W przypadku natomiast, gdy pokaz filmowy ma spełniać jedynie cel rozrywkowy (jako urozmaicenie, wzbogacenie czy przerywnik konferencji), lecz jego pokazanie merytorycznie nie łączy się z osiągnięciem celów dydaktycznych ani nie dotyczy badań naukowych, to na jego zorganizowanie konieczna jest zgoda uprawnionego podmiotu (a także – gdy umowa licencyjna będzie tego wymagać – opłacenie wynagrodzenia).

Emilia Chmielewska

Prawnik

Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.

fot. materiały LK