Jako NGO organizujemy publiczne i niebiletowane pokazy filmowe. Opłacamy licencje dystrybutorom, filmy zawsze prezentujemy z legalnego źródła. Czy w takim przypadku jesteśmy zobowiązani do płacenia Organizacjom Zbiorowego Zarządzania, np. ZAIKS, ZAPA? Jeśli tak, to jakie są koszta? Kiedy kierować się do której instytucji? Czy opłacanie licencji u dystrybutora i OZZ nie oznacza płacenia dwa razy za to samo?

Odnośnie praktycznych kwestii poruszanych w pytaniu – odpowiedź zależeć będzie od skali zamierzonej działalności oraz od tego, jakie filmy zamierzamy wyświetlać. Jeżeli ma to być kilka wybranych polskich filmów tego samego producenta lub wytwórni – najłatwiej będzie zwrócić się o udzielenie licencji do producenta (jeżeli sam nie udziela on licencji, odeśle użytkownika do organizacji zbiorowego zarządzania lub dystrybutora). Gdy natomiast naszym zamiarem jest częste wyświetlanie wielu filmów różnych producentów, do tego pochodzących z różnych krajów – należy zwrócić się do Stowarzyszenia Filmowców Polskich, które jest organizacją zbiorowego zarządzania właściwą do udzielania licencji na eksploatację filmów w Polsce i wykupić odpowiednią licencję na szersze korzystanie z utworów audiowizualnych. Organizacja ta nie udostępnia obecnie na swojej stronie internetowej gotowych cenników, więc o warunki finansowe należy pytać kontaktując się z konsultantem odpowiedzialnym z sprzedaż licencji.

Odnośnie zaś obowiązku opłacania licencji za publiczne eksploatowanie utworu audiowizualnego (filmu) na rzecz producenta czy też dystrybutora i jednocześnie opłaty na rzecz właściwej organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi to wskazać trzeba, iż opłaty z tytułu udzielonej licencji dotyczącej publicznego eksploatowania filmu są czymś zupełnie innym aniżeli wynagrodzenia odprowadzane na rzecz współtwórców utworu audiowizualnego jakim jest film. Ten drugi rodzaj opłat jest bowiem odprowadzany przez organizację zbiorowego zarządzania (OZZ) na rzecz współtwórców filmu jako rodzaju dzieła zbiorowego. Zgodnie bowiem z przepisami prawa autorskiego do współtwórców takiego utworu zaliczany jest: główny reżyser, operator obrazu, twórca scenariusza, twórcy innych utworów literackich lub muzycznych oraz artyści wykonawcy.

Osoby te są bowiem uprawnione do uzyskania wynagrodzenia z tytułu publicznego wyświetlenia utworów zawartych w filmie jako dziele zbiorowym.

Tym samym publiczna eksploatacja utworu jakim jest film nakłada obowiązek uiszczenia opłaty licencyjnej na rzecz producenta lub dystrybutora oraz dodatkowo opłaty na rzecz organizacji zbiorowego zarządzania, odprowadzanej następnie na rzecz współtwórców oraz artystów wykonawców.

Sytuacja w której nie zachodziła by konieczność uiszczenia dwóch opłat, mogłaby by dotyczyć tylko przypadku gdy (dwie lub więcej) organizacji zbiorowego zarządzania „zgłosiło” by się celem pobrania wynagrodzeń za tą samą kategorię utworów, wtedy uiszczenie opłaty na rzecz jednej z nich zwalnia od opłat na rzecz pozostałych organizacji. W opisanym w pytaniu przypadku tego typu sytuacja niestety nie zachodzi.

Jarosław Jastrzębski
Radca prawny