Chciałem zrobić w restauracji wieczorne pokazy filmowe. Za seans nie będą pobierane opłaty – chodzi o spotkanie społecznościowe i wspólne oglądanie filmu. Czy korzystając z treści w serwisie www.openculture.com muszę ubiegać się o licencję? A jeśli zapłacę za odtwarzanie filmu ze strony www.cineman.pl, to czy mogę go wyświetlić dla szerszej publiczności?

Korzystanie z utworów audiowizualnych w sposób opisany w pytaniu wiąże się z eksploatacją praw autorskich do tych utworów na polu eksploatacji publicznego udostępniania i wyświetlenia. Legalność takiego działania uzależniona jest od uprzedniego uzyskania licencji na eksploatację praw autorskich do danego utworu i to bez względu na to, czy wstęp na pokaz filmu będzie biletowany i połączony z opłatą, czy też nie.

Wyjątkiem od konieczności uzyskania licencji jest korzystanie z praw autorskich do filmu w ramach tzw. „dozwolonego użytku prywatnego”, a więc dla kręgu osób pozostających ze sobą w relacji rodzinnej bądź towarzyskiej, przy czym przyjmuje się, że osoby te muszą znać się osobiście. Nie wystarczy zatem pozostawanie w kontakcie jedynie wirtualnym (to jest na przykład poprzez uczestniczenie w grupie dyskusyjnej czy znajomość poprzez portal społecznościowy). Wówczas korzystanie z utworów będzie możliwe bez uzyskania licencji, jeżeli dotyczy ono utworu, który został uprzednio udostępniony publicznie za zgodą twórcy oraz jeśli takie korzystanie jest nieodpłatne.

Jeżeli chodzi o treści umieszczone na portalach typu www.openculture.com, to zakres korzystania, na które nie jest wymagane uzyskanie licencji, powinien określać regulamin takiego serwisu, który zawsze powinien zawierać postanowienia dotyczące zakresu udzielanej licencji. Brak wyraźnego zezwolenia na daną formę korzystania oznacza, że należy na nią uzyskać licencję indywidualną. Zawsze dozwolone jest jedynie korzystanie w ramach dozwolonego użytku prywatnego, którego warunki zostały opisane wyżej.

Licencję na publiczne wyświetlenie utworu audiowizualnego można uzyskać albo bezpośrednio od jego producenta lub od dystrybutora, albo innego podmiotu uprawnionego przez producenta do udzielania licencji. Poza uzyskaniem licencji należy opłacić wynagrodzenia ustawowe (tzw. tantiem, wynagrodzenie tantiemowe) należne współtwórcom filmów. W tym celu należy zgłosić się do odpowiednich organizacji zbiorowego zarządzania (SFP oraz ZAiKS), bowiem w zakresie poboru tantiem pośrednictwo tych organizacji jest obowiązkowe.

Co do korzystania z utworów, do których dostęp zostanie wykupiony w serwisie www.cineman.pl, to regulamin serwisu wyraźnie zabrania ich publicznego udostępniania (jak również wszelkich form rozpowszechniania). Stanowi o tym pkt III.6. Regulaminu serwisu cineman.pl.

Emilia Chmielewska
Prawnik
Traple Konarski Podrecki i Wspólnicy sp.j.