Jako grupa studentów organizujemy przegląd filmów. Chcemy "skorzystać" z możliwości jakie daje nam art. 27 UPAPP i ominąć koszty licencji informując a jednocześnie zastrzegając, że prezentowane materiały są wykorzystywane w celach dydaktycznych. Czy ten artykuł oraz oświadczenie dot. jego wykorzystania (z zastrzeżeniem) pozwala nam na "reklamę" wśród studentów nie tylko naszego wydziału, ale także informowanie uczniów liceów, klientów (z ukierunkowaniem na studentów) kin studyjnych? Czy korzystanie z wyżej wymienionego art. sprawia, że informowanie o wydarzeniu i zapraszanie uczestników biernych powinno być ograniczone tylko do studentów naszego uniwersytetu?

Rodzaj dozwolonego użytku określonego w art. 27 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych dotyczy instytucji naukowych i oświatowych. Przy czym w tym pierwszym przypadku przepis ten dotyczy także osób uczących się - w tym zakresie, w jakim eksploatacja dzieła służy celom dydaktycznym (np. wykorzystanie utworu w celu zaprojektowania strony internetowej na studiach informatycznych). Przy czym stosowanie wyżej wskazanego przepisu może dotyczyć tylko tych jednostek które nie są nakierowane na osiągnięcie bezpośredniej lub pośredniej korzyści gospodarczej lub handlowej.

Należy również przyjąć, iż utwory są wykorzystywane w celach dydaktycznych, gdy ma to miejsce: w ramach i na potrzeby realizacji programów nauczania, zarówno przez nauczycieli, jak i uczniów; w celu weryfikacji zdobytej wiedzy (np. podczas egzaminów, w pytaniach egzaminacyjnych); podczas zajęć (odtworzenie lub wyświetlenie utworu na lekcji, wykonanie utworu na żywo przez uczniów – zaśpiewanie), jak i w związku z przekazaniem utworu na potrzeby przygotowania zadania domowego. Wykorzystywany utwór powinien pozostawać w bezpośrednim związku z nauczaniem (programem nauczania) konkretnego przedmiotu, a nie służyć tylko celom uzupełnienia ogólnego wykształcenia uczniów uczęszczających do placówki oświatowej. Jako przykład przekroczenia dozwolonego użytku często więc podaje się sytuację w której, dochodzi do wyświetlenia wszystkim uczniom szkoły podstawowej filmu, który właśnie wszedł na ekrany kin, stanowiącego ekranizację lektury obowiązkowej w danej (jednej) klasie.

Tym samym należy przyjąć, że informowanie innych uczniów, innych placówek czy też tym bardziej kin studyjnych a takim przedsięwzięciu może zostać potraktowane jako wykraczające poza cel dydaktyczny, a w związku z tym naruszające majątkowe prawa autorskie do utworu audiowizualnego (filmu) oraz prawa pokrewne producenta do wideogramu na którym znajduje się egzemplarz tego utworu. Tym samym przy tak szerokim zasięgu całego przedsięwzięcia należało by uzyskać zgodę twórcy utworu oraz producenta wideogramu na którym, film się znajduje.

Jarosław Jastrzębski
Radca prawny