Jestem studentem ASP i do swojego filmu autorskiego - tworzonego jako jedno z zadań - chciałabym wykorzystać utwór muzyczny innego artysty. Kiedy rozmawiałam z profesorem, powiedział mi, że jest możliwość nieodpłatnego wykorzystania utworu przez studentów, jeśli nie przekracza on określonego czasu (u mnie to by było zaledwie kilkadziesiąt sekund), chciałam się jednak upewnić czy rzeczywiście to tak wygląda.

Prawna dopuszczalność wykorzystania cudzej twórczości bez konieczności uzyskiwania ogólnie wymaganego przez prawo autorskie zezwolenia twórcy bądź też innego podmiotu uprawnionego do rozporządzania autorskimi prawami majątkowymi, zasadniczo ograniczona jest do przypadków dozwolonego użytku utworów chronionych, do których należy tzw. prawo cytatu, które to, jako podstawę prawną wykorzystania utworu muzycznego innego artysty we własnym filmie, prawdopodobnie miał na myśli Pana Profesor.

Prawo cytatu pozwala na przytoczenie w utworze stanowiącym samoistną całość fragmentów rozpowszechnionych już utworów lub też drobnych utworów w całości, w zakresie jaki jest uzasadniony celem cytatu takim jak: wyjaśnianie, polemika, analiza krytyczna lub naukowa, nauczanie lub prawami gatunku twórczości.

Użycie cudzego utworu nie może być zatem podyktowane jedynie chęcią uatrakcyjnienia dzieła głównego (w tym przypadku Pana filmu), a być uzasadnione jednym z ww. celów. O tym jak rozumieć cele prawa cytatu można dowiedzieć się tutaj: http://www.legalnakultura.pl/pl/prawo-w-kulturze/zapytaj-prawnika/cytat/553,jak-mozna-interpretowac-prawo-cytatu .

Należy również wyjaśnić, że regulacja prawa autorskiego nie wprowadza wyrażonych w sposób liczbowy czy też ilościowy ograniczeń co do wielkości cytowanego fragmentu. Ważnym jest, by zakres wykorzystania był uzasadniony celem, jakiemu ma prawo cytatu służyć.

Ponadto, należy pamiętać o prawidłowym oznaczeniu cytowanego fragmentu - tj. podanie imienia i nazwiska twórcy/twórców utworu muzycznego oraz źródła, z którego ono pochodzi.

Jeżeli jednak wykorzystanie muzyki w autorskim filmie nie jest uzasadnione jednym z celów o których była powyżej mowa, to możliwość skutecznego powołania się na prawo cytatu będzie wyłączona i w konsekwencji, dla zgodnego z prawem wykorzystania muzyki cudzego autorstwa w Pana filmie, konieczne może okazać się uzyskanie na to zezwolenia twórcy.

PS. Zachęcamy również do zapoznania się z prowadzoną przez Fundację jedyną w Polsce, Bazą Legalnych Źródeł, dającą dostęp do zasobów kultury zgodnie z prawem i wolą twórców. Bazę można znaleźć tutaj: http://legalnakultura.pl/pl/legalne-zrodla

Sara Dobrzańska