Na konferencji prasowej Fundacja Legalna Kultura podsumowała pierwsze wyniki swojego projektu. Organizatorzy kampanii społecznej „Legalna Kultura" oraz jej partnerzy przedstawili najważniejsze dokonania tego roku oraz plany nowych działań. Udział w konferencji wzięli również artyści i eksperci.

Projekt LEGALNA KULTURA to swoisty fenomen wśród działań społecznych. Przełamał barierę w mówieniu o tak trudnej kwestii, jak korzystanie z nielegalnych źródeł, które udostępniają w internecie dorobek twórców. Po niespełna roku od jego uruchomienia, projekt okazał się wielkim sukcesem i przyniósł wymierne efekty. Nie bez znaczenia jest fakt, że kampania, którą od kwietnia tego roku, prowadzi Legalna Kultura to projekt o całkowicie pozytywnym charakterze i intencjach: wskazuje drogę legalnego i odpowiedzialnego korzystania z dorobku twórców, dziękuje odbiorcom za korzystanie z legalnych źródeł, edukuje.

Przypomnijmy założenia i podsumujmy osiągnięcia Legalnej Kultury.

Jej podstawowym celem jest promocja korzystania z kultury z legalnych źródeł. Kształtowanie poczucia odpowiedzialności za kulturę, wspólnotę jej twórców i odbiorców oraz popularyzowanie dobrego obyczaju korzystania z legalnych źródeł w sieci i poza nią.

Projekt otrzymał wyróżnienie - Doroczną Honorową Nagrodą Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Legalna Kultura zwraca się do wszystkich odbiorców – także do tych, którzy świadomie korzystają z dóbr kultury z legalnych źródeł. Ich głos jest bardzo ważny, ponieważ niesie ze sobą w świat dowód, że szacunek dla twórczości innych mieści się w kanonie dobrych obyczajów i nowoczesnego traktowania dóbr kultury, szczególnie w czasach, kiedy nie jest to obyczaj powszechny.

Wszystkie działania, podjęte w ramach projektu Legalna Kultura, miały przekonać odbiorców kultury o istnieniu ich wspólnoty z twórcami. To edukacyjne przesłanie wzmacniały rozmowy z artystami oraz szereg publikacji i filmów obecnych na stronie internetowej. Podobną rolę pełniły wypowiedzi ambasadorów kampanii w telewizji oraz gwiazd i ekspertów w studiach radiowych. W kampanii wzięło udział blisko 50 artystów. 

Ambasadorzy Kampanii od lewej: P. Metz, D. Stenka, D. Miśkiewicz. Fot. K. Rainka

Strategiczni partnerzy kampanii to: Polski Instytut Sztuki Filmowej oraz Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W gronie wspierającym legalną kulturę znalazły się ogólnopolskie i lokalne media, instytucje kultury oraz artyści i ludzie kultury.

Najważniejszym osiągnięciem było uruchomienie na stronie www.legalnakultura.pl i oddanie do dyspozycji użytkownikom unikalnej na skalę kraju BAZY LEGALNYCH ŹRÓDEŁ.

Legalne źródła kultury to wszelkie miejsca, w których w różny sposób są udostępniane – odpłatnie lub bezpłatnie – dobra kultury rozumiane jako utwory. Krótko mówiąc zawierają legalny kontent. Udostępniany jest on zgodnie z prawem – co oznacza, że także z poszanowaniem praw twórców.

Korzystając z tych serwisów można:

• oglądać filmy; 
• słuchać muzyki; 
• korzystać z audiobooków i e-booków;
• uzyskiwać dostęp do artykułów prasowych;
• wirtualnie zwiedzać muzea i galerie; 
• poznawać zdigitalizowane zasoby archiwalne.

Tę bazę tworzą z nami użytkownicy sieci – dzięki zakładce „Dodaj źródło”. Wspólnie zgromadziliśmy już linki do ponad stu sześćdziesięciu legalnych portali i stron internetowych; liczba ta ciągle rośnie.

Inny ważny element działalności Legalnej Kultury to EDUKACJA. Uwagę skoncentrowano na:

• prawie autorskim
• zagadnieniach związanych z ochroną własności intelektualnej
• sposobach korzystania z dóbr kultury w odpowiedzialny sposób
• metodach dystrybucji kultury w cyfrowych czasach
• świadomym korzystaniu z legalnych źródeł

Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych uzyskali łatwo dostępne, w specjalnej strefie na www.legalnakultura.pl, nowe specjalistyczne narzędzia: broszury edukacyjne oraz scenariusze lekcji ze wskazówkami metodycznymi. Korzystamy także z materiały partnerów wspierających naszą kampanię, m.in. Urzędu Patentowego RP.

Nauczyciele mieli również możliwość zdobycia wiedzy podczas warsztatów, między innymi na wrocławskim festiwalu TMobile i podczas konferencji Mazowieckiego Kuratorium Oświaty. Wszyscy mogli bezpłatnie wziąć udział w cyklu spotkań „Otwarte drzwi do kultury”, organizowanym wraz z partnerami kampanii. Cykl ten, podobnie jak realizowane w różnych formułach prezentacje na temat legalnych źródeł kultury, prawa autorskiego i ochrony własności intelektualnej, miał szczególne znaczenie - odpowiadał między innymi na wszystkie pytania, które stawiali uczestniczy spotkań.

Kino objazdowe, z którym Legalna Kultura wspólnie realizowała projekt edukacyjny, odwiedziło prawie 160 miejscowości w całym kraju. W miastach bez stałego dostępu do kina wyświetlane były filmy edukacyjne dla dzieci i młodzieży, a dla wszystkich klasyczny repertuar filmowy. Przed seansami widzowie poznawali różne materiały edukacyjne legalnej kultury – specjalnie przygotowane także dla najmłodszych.

Kino Objazdowe Fot. Materiały Prasowe

Fot. Materiały PrasoweKolejnym, ważnym elementem kampanii było angażowanie młodych ludzi. Zorganizowano trzy konkursy, adresowane do uczniów gimnazjów, szkół średnich i szkół filmowych. 

W ramach Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni rozstrzygnięt konkurs dla studentów szkół filmowych. Kolejne dwa konkursy wkrótce zostaną rozstrzygnięte: organizowany wspólnie z Filmoteką Szkolną PISF, dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych na film promujący korzystanie z legalnych źródeł. Nagrodę główną – profesjonalny kurs programu FinalCut – ufundowała firma SAD, posiadająca certyfikat edukacyjny Apple. Drugi z konkursów: Konkurs “Legalna Kultura w moim komputerze” na wygaszacz ekranu lub tapetę, dla uczniów szkół województwa mazowieckiego został przeprowadzony pod patronatem Mazowieckiego Kuratora Oświaty.

Obecność na najważniejszych wydarzeniach kulturalnych w Polsce – to ogromne przedsięwzięcie organizacyjne. Legalna Kultura promowała tam bazę legalnych źródeł i obyczaj korzystania z nich. W wybranych miejscach tworzono kawiarenki internetowe, dzięki wsparciu firmy SAD, dystrybutora marki Apple, która udostępniała nowoczesne komputery.

Byliśmy między innymi: w strefie NGO festiwalu Opener, na Targach Książki w Katowicach, Krakowie i Warszawie, na festiwalu filmowym TMobile Nowe Horyzonty, Festiwalu Dwa Brzegi w Kazimierzu nad Wisłą,

Stanowisko Legalnej Kultury na Festiwalu Opener Fot. Materiały Prasowe

Obecność na imprezach i w mediach oraz warsztaty edukacyjne i inne działania Legalnej Kultury przełożyły się na wymierne efekty. Potwierdzają to wyniki badań , przeprowadzonych na próbie 1000 respondentów.

Oto najważniejsze wnioski: 

• Już więcej niż co czwarty Polak deklaruje znajomość marki Legalna Kultura.

Zadeklarował też, że kampania wpłynęła na jego świadomość w zakresie legalności treści internetowych

• W ocenie kampanii deklaracje pozytywne zdecydowanie przeważały nad negatywnymi.

Dobór mediów w kampanii „Legalnej Kultury” dobrze ocenia 58% respondentów. Z wyboru postaci wspierających projekt zadowolonych jest 59% ankietowanych, 50% uważa kampanię za wiarygodną, a zdaniem 40% jej mocną stroną były wydarzenia towarzyszące.

• Ideę kampanii, spośród tych, którzy zetknęli się z nią, aż 71% ją popiera. Spada, w stosunku do badań przeprowadzonych wiosną, także odsetek osób, które z ideą „Legalnej Kultury” się nie identyfikują – odpowiednio 8% dla całej próby i tylko 5% wśród tych, którzy, się z nią zetknęli.
• Największą akceptację – aż 86 % ankietowanych – „Legalna Kultura” uzyskała w podgrupie najmłodszych respondentów: 15-18 lat. Jest to szczególnie istotne ze względu na priorytet projektu – dotarcie do tych użytkowników kultury, którzy w przyszłości będą kształtować rynek i panujące na nim zasady.
• Przed rozpoczęciem kampanii promocyjnej 14% badanych deklarowało, że w ich przekonaniu ściąganie filmowych i muzycznych plików z nielegalnych źródeł jest „działaniem fair”. Po 6 miesiącach - w grupie respondentów, którzy mieli styczność z projektem – liczba ta spadła do 9%.
• Ściąganie tego rodzaju materiałów na własny komputer w lutym jedynie 31% respondentów określiło mianem „kradzieży”. W październiku było to już 36%, a wśród respondentów znających projekt – aż 46%.
• Przed rozpoczęciem kampanii ściąganie dóbr kultury z nielegalnych źródeł za „dobry sposób obcowania z kulturą” uznawała ponad 1/3 badanych. Po kampanii uważa tak mniej niż co czwarty. Dowodzi pozytywnego wpływu kampanii na kształtowanie postaw.

Wyniki badań potwierdzają wysoką skuteczność przeprowadzonych działań. Tym samym wskazują, że wartość przeprowadzonych działań w ciągu tych kilku miesięcy jest nie do przecenienia. Można tylko domyślać się, jak bardzo, planowany na kolejne lata, rozwój projektu „Legalna Kultura” może odmienić relacje społeczne w sferze korzystania z dóbr kultury.